De laatste jaren vluchtten steeds meer Facebook-vrienden. Na jaren wachten tot het moment dat de situatie in hun land weer beter wordt, geven ze op en vertrekken. Een mensenleven is maar zo kort. De reis wordt vol enthousiasme voorbereid. Het is een avontuur. Ze willen het goed doen, zo goed mogelijk doen, voor zichzelf, voor hun familie.
En dan wonen ze in een ander land, of een ander deel van het land. En blijkt het vertrek niet het einde, maar het begin. De kaders – wat hoort en wat niet – vallen weg. Ze spreken de taal niet en daar wordt volop misbruik van gemaakt. Ze betalen altijd extra voor een taxiritje, lopen dagelijks terug naar de internetwinkel omdat de verbinding maar niet deugt. Ze missen hun familie en vrienden. Ze zijn niet gewend om, zoals wij in Nederland, als eilandjes te wonen in hun omgeving.
Een enkeling reist door naar Nederland. Wil een studie oppakken, zoekt een baan. En krijgt daar te maken met de IND, de dienst die probeert kosten wat kost vreemdelingen het gevoel te geven dat ze weg moeten. Voor je het weet arriveren er brieven op je deurmat die openen met zinnen als: “In onderhavige werkinstructie zijn de normbedragen neergelegd zoals deze voor de IND van belang zijn bij de uitvoering van haar werkzaamheden.”
Vraag me niet wat ze bedoelen. Of een zin, even verderop: “Als hoofdregel geldt dat middelen van bestaan voldoende zijn, als het inkomen als bedoeld in artikel 3.74, eerste lid, Vreemdelingenbesluit ten minste gelijk is aan het toepasselijke percentage van het Wml voor de desbetreffende categorieën.”
Als vreemdeling weet je dat je niets te eisen hebt; dat heb je al meegemaakt in het land dat je ontvluchtte of anders onderweg. Misschien heb je niet eens in de gaten dat deze brieven, zelfs als je de taal 100 procent beheerst, nog steeds een doolhof vormen, een doolhof van woorden. Ze zijn niet geschreven om je verder op weg te helpen.
Was het Nederlandse asielbeleid er maar op gericht om maximaal te profiteren van de kennis en vaardigheden die vreemdelingen meebrengen. Dat dát de insteek van ons asielbeleid bepaalt – omdat de meest creatieve oplossingen gevonden worden op plekken waar verschillende culturen elkaar ontmoetten. Helaas. Wat het lastiger maakt om te verkroppen is dat ik ondertussen als belastingbetaler meebetaal aan die club die van die wereldvreemde brieven schrijft….
