Maak jij nog wel eens tijd vrij om te spelen? Laatst luisterde ik op een congres naar twee sprekers die uit een heel verschillende hoek kwamen, maar toch hetzelfde leken te zeggen. De eerste was de Zuid-Afrikaanse neuropsychoanalyticus Mark Solms, die met scans onderzoekt of de driften van Freud zijn terug te vinden in ons brein. De tweede was de Amerikaanse ‘sex educator’ Emily Nagoski die het voor heel veel mensen fijner maakt in bed. Heel verschillende types dus, ik zei het al. En toch hadden ze het over hetzelfde. Namelijk over onze behoeftes.
Universeel
Die behoeftes zijn namelijk terug te vinden op hersenscans. Of beter gezegd: je kunt met hersenscans zien dat er gebieden zijn in ons hoofd die zijn ingesteld op het vervullen van die verschillende behoeftes. En dat maakt die verlangens universeel.
Maar wat zijn dan die behoeftes? Dat zijn: lust, spelen, (onder)zoeken, zorgen, angst, verdriet/paniek en woede. Zoeken is, zo legde Mark Soms uit, de reden dat we ’s ochtends uit bed komen: we verwachten iets te vinden dat ons plezier zal geven, of op zijn minst terug zal brengen naar waar het ons volgens hem allemaal om te doen is: homeostase. Want dat is waar emoties voor zijn: ze brengen ons terug naar ons equilibrium. Onaangename emoties zetten ons aan tot actie om die staat terug te vinden, en aangename, nou ja, dan ben je al aardig op de terugweg 😊.
Spelen
We hebben dus een ingebouwd verlangen om te zorgen voor anderen, een centrum waar we woede ervaren en de ander willen vernietigen (geen slechte kwaliteit bij heuse dreiging). Een aangeboren vermogen om bang te zijn of verdrietig en om in paniek te raken. Maar we hebben dus ook drie centra in ons brein die regelmatige stimulans nodig hebben en die we als zorgzame, alerte, capabele volwassenen misschien soms een beetje uit het oog verliezen. En daar werd ik vrolijk van.
We hebben een breincentrum dat is ingericht om te spelen (spelen voor kinderen is de manier waarop ze sociaal gedrag leren). We hebben een centrum voor lust. En een hersendeel dat op onderzoek uitgaat.
Ik luisterde en dacht: tsja, wanneer speel ik eigenlijk nog? Hoe geef jij vorm aan die elementaire levensbehoefte?
Meer weten?
Kijk voor een lezing van Mark Solms naar deze video (begin op 1’40).
Kijk de geweldige Ted-talk van Emily Nagoski hier.
Werk je aan een mooi project en zou je graag met een story doctor willen sparren over wat nu het emotionele hart van je verhaal is? Stuur me een berichtje.
Op de foto: Emily Nagoski, foto genomen door Paulien Bakker
