De afgelopen weken vertelde ik je over twee geweldige, journalistieke verhalen van respectievelijk 73 en 34 jaar geleden die desondanks nog steeds actueel zijn. Ter inspiratie voor iedereen die zich wil wagen aan literaire non-fictie, in welke vorm dan ook.
Voor wie roept dat er niet meer tijd is om dit soort verhalen te maken, sluit ik graag het rijtje af met een recent stuk. Ben Taub won in 2020 de Pulitzerprijs met een portret van een verliezer van de War on Terror, wat bijna leest als een recensie van die hele oorlog en de tijdsgeest van na 9/11 – wat door de recente oorlog in Oekraïne ineens alweer lang geleden lijkt. En toch ook weer niet. ‘Guantanamo’s darkest secret’ heet het stuk. En hier een voorproefje:
Het was een kwestie van professionaliteit dat Wood vanaf het begin besloot om wat hij over Salahi’s verleden had gehoord ergens in zijn achterhoofd te begraven. ‘Het is moeilijk om daar te zitten en te lachen en met die man te kletsen, als hij echt zo slecht is,’ vertelde Wood me. De nachtploeg duurde twaalf uur en hij zag Salahi nooit geketend of vastgebonden. Andere Guantánamo-gevangenen sloegen, gooiden uitwerpselen of urine, maar volgens het geheime dossier was Salahi’s enige disciplinaire overtreding dat hij op 11 mei 2003 ‘een buitensporige hoeveelheid MRE-voedsel [Meal Ready to Eat, red.] bezat’.
Salahi leek vaak nors en teruggetrokken. Maar als hij zich ergens mee wilde bemoeien, sprak hij met een wereldse, provocerende humor die Wood aansprak. Hij hield ervan om zijn bewakers op te hitsen om te debatteren over gelijkheid, etniciteit en religie, en hij hanteerde een verfijnd begrip van geschiedenis en geopolitiek om hun overtuigingen weg te nemen. Voordat hij Salahi ontmoette, had Wood nog nooit van Mauritanië gehoord; Salahi vertelde hem dat, tot zijn grote verlegenheid, daar nog steeds slavernij werd beoefend, zelfs onder mensen die dicht bij hem stonden. Salahi dwong hem ook om onderzoek te doen naar blunders in het westerse buitenlands beleid, bijvoorbeeld dat de Amerikaanse en Britse inlichtingendiensten in 1953 een staatsgreep in Iran hadden georkestreerd, waarbij een populaire premier omver werd geworpen om een tirannieke, pro-westerse sjah te steunen. ‘Heb je wel eens van Nelson Mandela gehoord?’ Wood herinnerde zich het gezegde van Salahi. ‘Kijk daar eens naar, man. Zoek de gevangenis op Robbeneiland op. Kijk of je denkt dat zijn gevangenschap rechtvaardig was. Kijk wat het met zijn familie heeft gedaan.’
Hier vind je het hele stuk. Het bijzondere aan dit verhaal is dat het de psychologische ontwikkeling beschrijft van de twee hoofdpersonen van het verhaal en daarmee van de hele War on Terror. Hun individuele ontwikkeling en hun aannames ten aanzien van elkaar zeggen iets over de tijdsgeest: over het vijandbeeld dat we van elkaar maken en hoe je daar bijna niet meer doorheen kunt breken.
Voor wie helemaaTot slot nog drie briljante, tijdloze verhalen die gek genoeg nooit een Pulitzer wonnen:
Vuur in huis. NYT-journalist Dan Berry beschrijft in zijn column een alledaags gebeuren: een vuur dat is uitgebroken in een huis.
Aanval op een school in Rusland
C.j. Chivers maakte een indrukwekkende reconstructie van een huiveringwekkende terreuraanslag op een school in Rusland.
https://classic.esquire.com/article/2006/6/1/the-school-cj-chivers
Mijn vader verdween uit mijn leven toen ik zeven was
Nicholas Casey vertelt het hele persoonlijke verhaal van hoe zijn vader uit zijn leven verdween en hoe hem dat gevormd heeft als man.
Dat zijn een aantal van mijn all time favorites. Welke ben ik nog vergeten? Laat het me weten!
