We zijn in het Amsterdamse Bos. De bankjes staan plompverloren tussen de bomen, het is nog licht. Twee mannen van storytelling café Mezrab heten het publiek welkom.
De jongste, Sia, vertelt een verhaal dat past bij de omgeving. Over twee kinderen die door hun boze oom werden achtergelaten in het midden van precies zo’n bos. Ze bleven zitten waar ze zaten en stierven daar. Soms als je heel goed luistert, kun je hun stemmen nog horen in het ruisen van de wind door de takken.
‘Je kunt je verhaal niet eindigen met dat de kinderen daar maar blijven zitten en doodgaan,’ stelt de ander, Raffi, een verhalenverteller en mensenrechtenactivist uit Beiroet. Tijdens de protesten in 2019 brachten hij en zijn vrienden hun dagen op straat door. Ze protesteerden tegen een regering die er alleen op uit was om haar eigen zakken te vullen en die op alles, letterlijk alles, belasting hief. Om de lege uren te vullen vertelden ze elkaar verhalen. Verhalen van hoop.
Verhaal als spiegel
‘Soms is een verhaal slechts een spiegel; een reflectie van wat er gebeurt,’ houdt Sia vol.
In Beiroet veranderden de protesten niets aan de situatie; covid kwam en legde de demonstranten het zwijgen op. Toen midden in de pandemie vond er een geweldige explosie plaats in de haven van Beiroet. 2.750 ton ammoniumnitraat dat door bureaucratisch onvermogen al jaren in een hangar in de haven lag opgeslagen, ontplofte. 220 mensen stierven, duizenden raakten gewond, nog eens duizenden dakloos. Libanon gleed nog harder af en dreigt nu een failed state te worden.
‘Hier kan ik het verhaal toch niet laten eindigen?’ zegt Raffi.
‘Je hebt gelijk,’ zegt Sia dan. ‘Hier kan het niet eindigen.’
Ze kijken naar het publiek. Hoe willen wij dat het eindigt?
Façade van democratie
Tsja. Nadat het Westen eerst de Taliban wilde verjagen uit Afghanistan, Saddam uit Irak, nadat we juichten voor de Arabische lente, wat we zagen als een democratiseringsgolf, en vochten tegen het extremisme van de Islamitische Staat dat daarna de kop op stak, nadat we in Syrië Assad toch maar weer in het pluche lieten zitten, want hij doodde wel veel mensen maar het waren tenminste zijn eigen landgenoten, tsja, wat nu? Nu moeten ze het zelf maar eens uitzoeken daar.
De Taliban nam de macht weer over in Afghanistan. In Irak houden aanhangers van Muqtada al-Sadr het parlement bezet – maffia zijn het maar ach, als deze bende vertrekt zal de volgende niet anders zijn. Zowel Libanon als Irak houden een prachtige façade van democratie hoog.
Soms is de werkelijkheid net een slecht verhaal.
The wind will carry us is een prachtige voorstelling over het belang van storytelling. Een voorstelling waarin een waargebeurd en een verzonnen verhaal elkaar een spiegel voorhouden en zo de waarde laten zien van verhalen.
Het verhaal dat we over elkaar vertellen begint niet op hetzelfde punt en eindigt ook niet op hetzelfde punt. Kijk alleen maar naar de Zwarte Pietdiscussie. Ieder verhaal dat je vertelt, ook als het uit het leven is gegrepen, is altijd een selectie van gebeurtenissen. Als maker beslis jij waar je verhaal begint en waar het eindigt.
