Mijn kat is de SUV onder de katten; hij weegt een stevige zes kg en heeft flinke klauwen. Ik heb hem trouwens niet zelf uitgezocht, het was een coronavluchteling. Moise is slim, slaapt weinig en heeft veel entertainment nodig. Dus kocht ik een flink stuk speelgoed voor hem: een beker met gaten erin. Als hij hem omgooit, vallen er snoepjes uit.
Grond
Hij vond het prachtig. Hij had al snel door dat het omgooien van de beker werd beloond met een snoepje. Alleen trok hij daar wat mij betreft net de verkeerde conclusie. Hij raakte niet in de ban van zijn speelgoed, maar van het achterliggende concept. Nu als Moise iets ziet staan ergens, haakt hij zijn pootje erom en duwt net zo lang tot de spray, het potje pillen, het boek of wat dan ook op de grond ligt. Naar die beker kijkt hij niet meer om, er zat namelijk echt iedere keer een snoepje in. Boring.
Hoe gaat dit me nou inspireren om tot beter vrij werk te komen?, vraag je je misschien af.
Verslaafd
Ik kom erop omdat ik me afvroeg waarom we aan sociale media verslaafd raken en haast een tegenovergestelde reactie lijken te ontwikkelen op het nieuws. Terwijl we van informatieschaarste naar informatieovervloed zijn gegaan, worden we in toenemende mate angstig en nieuwsvermijdend. De American Psychological Association stelt zelfs: ‘Hoewel er geen formeel erkende stoornis of diagnostische criteria zijn, zien veel psychologen patiënten die lijden aan nieuwsgerelateerde stress, en zoeken ze hoe ze hen kunnen helpen.’
Als psycholoog vroeg ik me af wat maakt dat we van sociale media wel alsmaar meer willen. Deze studie van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Commerciële Communicatie (SWOCC) vergelijkt sociale media zelfs met drugs, omdat ze onze hersenen verslaafd maken aan de neurotransmitter die geassocieerd wordt met plezier, namelijk dopamine.
Wat betekent het dat er dopamine vrijkomt in de hersenen? Wat doet dopamine dan precies?
De New York Times publiceerde daar een artikel over. Wetenschappers ontdekten dat dopamine nauwer verbonden is met het anticiperen op een beloning dan met het ontvangen ervan. Dopamine veroorzaakt het willen van iets en de motivatie om het te bereiken. Het laat je dus niet zozeer genieten van de beloning. Dopamine is dan ook essentieel om te leren. Het chemische stofje komt vrij in de hersenen als er sprake is van een verrassing, ongeacht of de uitkomst belonend of teleurstellend is.
En toen?
Daar ben ik inmiddels vrijwel dagelijks getuige van. Moise voert namelijk graag experimenten uit, met wisselend succes – zijn glazen waterbakje van de wasmachine af gooien was geen succes, al herhaalde de harige wetenschapper dat experiment meermaals, want hij gelooft in trial and error.
Zie je de link al?
Het brein verlangt naar nieuwe ervaringen. We hebben een centrum in ons hoofd dat gericht is op onderzoeken, je leest er meer over in dit eerdere blog. Afgaand op de viervoeter in huis zou mijn definitie van leren zijn: het herkennen van patronen in nieuwe ervaringen. Een ervaring is heel wat anders dan een berg met feitjes (prikkels) waarvan de bruikbaarheid twijfelachtig is. Onze hersenen zijn zo gemaakt dat we altijd op zoek gaan naar het ‘en toen’, of, vooruit, ‘en dan’.
Werk je aan een mooi project en zou je graag met een story doctor willen sparren over wat nu het emotionele hart van je verhaal is? Stuur me een berichtje.
