Vorige week had ik een voorgesprek met de gelauwerde verhalend journalist en boekenschrijver Chris de Stoop, die ik op 1 juni op de True Stories Conferentie in Den Haag ga interviewen.
We gaan het onder andere hebben over boekideeën die nog moeten rijpen en wanneer dat dan is. En – in deze tijd waarin bijna alle krantenpagina’s gevuld worden met interviews – over de meerwaarde van observeren. Veel van ons lopen al langer rond met een idee voor een boek of voor een fotoproject. Soms al jaren. Maar zit er een verhaal in? Of anders gezegd: heeft je idee het in zich om een mooi verhalend project te worden? Deze week daarom vast elf vragen die je helpen om je idee te beoordelen.
1 Heb je toegang tot je hoofdpersoon of de hoofdpersonen uit je verhaal?
2 Zo nee: zijn er dagboekaantekeningen of andere bronnen die je dicht genoeg bij je hoofdpersoon brengen of anderen die goed over hem/haar/hun kunnen vertellen?
3 Hang je je verhaal op aan één persoon, dan is de vraag: is je hoofdpersoon interessant genoeg? Kennen mensen in het hele land deze persoon en/of willen ze een heel boek over hem/haar/hun lezen? Een hele documentaire volgen of een hele expositie zien?
4 Zo nee, staat deze persoon representant voor een tijdsbeeld of een grotere ontwikkeling? Kun je je hoofdpersoon ‘gebruiken’ om een tijdsbeeld te schetsen?
5 Heb je een heldere centrale vraag? Een vraag die groot genoeg is om je publiek door het verhaal heen te trekken, en die je ook wel enigszins kunt beantwoorden?
6 Zo nee, waarom intrigeert deze persoon of dit onderwerp je? Wat wil jij te weten komen?
7 Dit soort projecten vergen veel tijd. Wil je zes maanden (en waarschijnlijk meer) van je leven aan dit onderwerp besteden?
8 Wat maakt jou degene om dit verhaal te vertellen? Heb je kennis van het onderwerp, toegang tot de belangrijkste betrokkenen?
9 Zo nee, wat maakt dan dat je dit verhaal toch wilt vertellen?
10 Zit er ontwikkeling in je verhaal? Maakt je personage een transformatie door? Of beschrijf je een tijd, ontwikkeling, of wetenschappelijke uitvinding? Als dat allemaal niet het geval is, maak jij als verteller dan een ontwikkeling door? Denk aan Louis Theroux en hoe hij in zijn documentaires onbekende werelden verkent.
11 Heeft je onderwerp relevantie? Kun je een link leggen met de actualiteit en, als je in het Nederlands schrijft, met Nederland? Waarom moet je verhaal nu en in dit deel van de wereld verschijnen?
Staat je verhaalidee nog steeds overeind? Gefeliciteerd! Aan de slag. (Zeker als je met oudere hoofdpersonen te maken hebt, zou ik gelijk met hen afspreken.)
Ben je gaan twijfelen over je idee? Nog beter! Misschien is je idee nog niet uitgerijpt. Of misschien is het gewoon nog niet het idee. Beter ten halve gekeerd, zei mijn oma altijd (alhoewel ze gek genoeg ook altijd zei ‘niet een hand vol maar een land vol’, terwijl weinig erop wees dat ze zelf had ervaren wat ze zei, deze streng gereformeerde vrouw die lid was van de blauwe knoop). Soms is het beter om op zoek te gaan naar een nieuw idee of je plan door te laten sudderen. Dan is het dus tijd om erop uit te trekken voor inspiratie of research.
Hier vind je trouwens het programma van de conferentie.
Beeld: Ylanite Koppens/Pexels
