Ik las Jan Brokkens biografie over Mata Hari. Het gaat over de Parijse salons van de belle époque; de periode van rond 1900 en deed me denken aan de salons uit de beroemde roman van Tolstoj, Anna Karenina.
Het sprak tot mijn verbeelding: een groep interessante mensen ’s avonds bij je thuis uitnodigen om van gedachten te wisselen. Veel interessanter dan vanaf de bank toekijken naar andermans meningen in praatprogramma’s, op sociale media of in de krant, toch?
Vertaald naar het nu bedacht ik dat ik voortaan eens in de maand zeven makers bij me aan de dis wil uitnodigen om te praten over een thema dat ons allen bezighoudt. Zo was er een avond rond de vraag wat je doet als je een kasteel hebt. En laatst een avond over verbeelden.
De schilder zei: ‘Weergeven gaat over het zien en schilderen van contouren en vlekken.’
Het sloeg op een boek dat hij las; dat we altijd automatisch de werkelijkheid verdichten. Onze hersenen zijn erop getraind om van vlekken dingen te maken. We interpreteren alle prikkels en zintuigen die we binnenkrijgen zo automatisch, dat we ze niet meer echt zien. Maar om te kunnen maken, moet je die automatische vertaling zien te omzeilen.
Betekenis
De choreografe viel in en zei: ‘Dat is precies wat dans is. Je geeft betekenis.’
De volgende dag zei de schrijver: ‘Wat fijn zo’n etentje. Want maken is vaak toch een eenzaam proces.’
Ik denk dat het nog erger is dan dat: maken zien we tegenwoordig als me-time opeisen. Maken is: je afsluiten van de wereld en je verliezen in je eigen hoofd. Het vergt tijd en ruimte om tot maken te komen. Er zijn altijd mensen om je heen die nu iets van je nodig hebben; even een telefoontje, iemand instoppen, de afwas doen. Als je wilt maken, dan moet je fysiek of in ieder geval mentaal een bordje op de deur hangen: ‘Niet storen.’
Da’s egoïstisch toch?
Tomeloze energie
Maar het omgekeerde is ook waar. Creativiteit is ook een helende kracht. Het is de kracht van jeugdige overmoed, van tomeloze energie, van eindeloos buitenspelen, van grenzeloze nieuwsgierigheid en van oude pijn loslaten. Het heelt je wonden als maker en als toeschouwer; en geeft betekenis aan onze gedeelde menselijke ervaring.
Tsja maar eenzaam is het dus ook. En dus is het belangrijk om regelmatig gelijkgestemden te spreken. Je creativiteit moet ook gevoed worden.
PS Wil je ook je inspiratie met anderen delen? Van 10-15 september geef ik een schrijfweek voor schrijvers die al een eind op steek zijn. Je leest er meer over hier. Op 25 juni is al een eerste kennismakingsbijeenkomst in Amsterdam, dus ben je benieuwd, mail me dan.
Foto credits: Unsplash